De grootste?

In mijn vorige stukje heb ik het gehad over het verkiezingsprogramma van de VVD. Staan mooie kopjes in, maar je weet het maar nooit bij de VVD. Nu ben ik bezig met het (concept)verkiezingsprogramma van wat misschien de grootste partij gaat worden na de verkiezingen. GL/PvdA. Honderdachtenzestig pagina’s maar liefst. Wie gaat dat allemaal lezen? Op pagina 152 is er een hoofdstuk Media, kunst en cultuur. Het hoofdstuk begint dan ook met Media en pas op pagina 154 gaat het verder met een kopje Kunst en cultuur. Ruim aanbod van culturele voorzieningen is de eerste kop. Het gaat over cultuurparticipatie, amateurkunst, muziekverenigingen en er wordt grote waarde gehecht aan regionale spreiding. Mooi. Tweede kopje: Gratis bibliotheek abonnement. Helemaal mee eens, prachtig voorstel vooral omdat ze zich willen inzetten voor een bibliotheek ‘in de buurt’. Meer vertrouwen en stabiliteit in financiering. Simpeler voorwaarden acht jaar in plaats van vier jaar (net als bij de VVD) en als bindende voorwaarden diversiteit & inclusie en fair pay. Mooie woorden alweer. Volgende kopje zijn we het helemaal mee eens: Een eerlijke beloning voor makers. Onder dat kopje staat dat er een collectieve arbeidsongeschiktheidsverzekering komt voor zzp’ers, zijn we minder blij mee omdat velen van ons dat al op een totaal andere manier zelf hebben geregeld en het ons weer handen vol geld gaat kosten. Hoe ze die eerlijke beloning willen regelen? Geen idee. Inclusieve cultuur. Iedereen moet (mag) mee doen, kan niemand tegen zijn lijkt mij net als de volgende kopjes: Kennis maken met cultuur, Talentontwikkeling en perspectief voor jonge kunstenaar en Meer cultuuronderwijs voor scholieren.
Dan gaat het plotseling over geen winst op doorverkoop van tickets en cultureel erfgoed. Al met al een beetje karig als het over kunst en cultuur gaat. Verder staan er in het verkiezingsprogramma een aantal dingen die mij zeer aanstaan, maar ook een paar dingen waar ik mij zorgen over maak. Wat mij zeer aanstaat is dat ze de marktwerking uit de zorg willen halen, steun voor sportverenigingen, zorg voor onze jeugd, onderwijsbezuinigingen terugdraaien en gelijke kansen voor iedereen. Kortom er staan een heleboel maatregelen in waar ik vierkant achter sta. Hulde daarvoor.
Op pagina 71 komt echter de aap uit de mouw. Als het over werk gaat is het uitgangspunt de werknemer; het uitgangspunt is dat je gewoon in loondienst bent bij je werkgever met een vast of tijdelijk contract. Ze kennen ook de uitzendkracht die bij uitval van een werknemer kan invallen. En als laatste noemen ze de zzp’er. Dat is in de ogen van GL/PvdA iemand die werkt voor een organisatie en daar werk verricht waarvoor bijzondere kennis nodig is.

Zelfstandigen, zzp’ers, zoals kunstenaars en schrijvers die kunst maken zonder daarvoor een opdracht toe te hebben van een organisatie of werkgever, de vrije autonome makers die eerst maken en pas dan kijken of er markt voor is, die kennen ze niet. De schilders, beeldhouwers en schrijvers, ze weten er geen raad mee. Eigenlijk moet iedereen in loondienst, in de bescherming, moeten de vakbonden versterkt worden en zelfs ook op de werkvloer worden vertegenwoordigd. De kleine culturele ondernemer, de eenpitter, uitvinder, techneut, tekstschrijver of kunstenaar wordt niet over gesproken. Ze begrijpen nog steeds niet dat wij kunstenaars zelfstandige, creatieve culturele ondernemers zijn. De geestverruimende werking die uitgaat van kunst en cultuur is ook (nog) niet doorgedrongen in hun bubbel. En net als het verkiezingsprogramma van de VVD van vorige maand spreekt ook uit dit epistel geen grote liefde voor kunst, cultuur en beschaving. Jammer. Ben benieuwd waar D66, CDA, SP, SGP, PvdD e.a. mee komen…

Henk Hofstra