Professionele kunstenaars volledig buitenspel

Musea in Nederland hebben afgesproken dat ze professionele kunstenaars die bij hen exposeren eerlijk gaan betalen. Als ze dat niet doen kunnen subsidieverstrekkers hun conclusie trekken en stoppen met de ondersteuning. Afgelopen jaar hebben we weer een aantal keren moeten ingrijpen bij toch wel toonaangevende musea die op slinkse wijze dachten dat professionele kunstenaars kunnen leven van enkel exposure. De arrogantie druipt er soms af. Kunstenaars moeten kennelijk dankbaar en blij zijn wanneer ze mogen exposeren. Verder hun mond houden en vooral geen eisen stellen. Ik dacht toch echt dat we niet meer in de middeleeuwen leefden en we een beschaafde maatschappij hebben waarin we ook de hardwerkende creatieve culturele ondernemer en kunstenaar naar waarde weten te schatten.

Museum Arnhem
Het Museum Arnhem is zeer creatief geweest om alles te omzeilen. Ze nodigen geen professionele kunstenaars uit voor het project MAAK, maar amateurs. Een prachtig verdienmodel; je nodigt amateur kunstenaars uit, laat hen werk maken en hangt het op of zet het neer in je museum. Vervolgens komen diezelfde amateurs samen met hun buren, kennissen, familie en wie al niet meer kijken naar wat er allemaal wordt afgeschilderd en afgeboetseerd in ons landje. Geweldig gevonden; hoe laat ik anderen voor mij werken zonder een cent uit te geven en er toch lekker aan te verdienen.

Broodroof en degradatie
Waar ze totaal aan voorbij gaan is dat ze professioneel opgeleide kunstenaars het brood uit de mond stoten, dat ze hun eigen museum verlagen tot een plek voor amateurs en dat ze de liefhebbers van kunst in de maling nemen. Ze hebben voor dit onzalige project zelfs speciaal iemand aangenomen. Iemand waarin ze de ideale persoon zien om het project verder te ontwikkelen. Iemand met (volgens het Museum Arnhem) een frisse blik die deze ’nieuwe vorm van publieksparticipatie’ gaat creëren. Ze gaan de opgedane kennis en ervaring bundelen in een ‘online toolkit’ die beschikbaar komt voor andere musea, kunstdocenten en makers. Zo kunnen straks nog meer musea in ons land de professionele kunstenaars buiten laten staan. Er staan in het stuk op de site van het Museum Arnhem een aantal prachtige volzinnen met woorden als ‘reikwijdte van kunsteducatie’ en ‘verbinding tussen musea en hun publiek’, maar die kunnen niet verhullen dat het hier gaat om het ordinair buitenspel zetten van professionele kunstenaars waarvoor ze eerlijk zouden moeten betalen.

Amateurs
Mooi dat al die amateurs zich bezig houden met schilderen, boetseren, muziek maken en meer creatieve vrijetijdsbestedingen. En prachtig ook dat professionele kunstenaars bereid zijn om al die amateurs iets te willen bijbrengen en les te willen geven. Maar laat het maken en tonen van kunst over aan de kunstenaars die hier vier, vijf en soms nog meer jaren voor gestudeerd hebben. Amateurs horen thuis in dorpshuizen, buurthuizen en andere multifunctionele instellingen, niet in musea die bedoeld zijn voor het laten zien en beleven van de hedendaagse kunst.

Ik ben benieuwd of de bedenkers van dit alles ook naar een amateur tandarts gaan, een amateur loodgieter laten komen, een amateur boekhouder hebben of misschien wel te rade gaan bij een amateur huisarts als ze ergens een pijntje hebben. Misschien zijn de directeuren en curatoren van al die musea wel amateurs.

Vrienden
‘Maak’ wordt bovendien mogelijk gemaakt door de Vriendenloterij lees ik op de site. Met dit soort vrienden heb je als kunstenaar geen vijanden van de kunst meer nodig.

Henk Hofstra